DAX (Data Analysis Expressions), Power BI’de veri analizi ve hesaplamalar yapmak için kullanılan güçlü bir dildir. Kullanıcıların veri modelleri üzerinde karmaşık hesaplamalar gerçekleştirmesine olanak tanır. Bu yazıda, DAX fonksiyonlarının temel özelliklerini, örneklerini ve bu fonksiyonların kullanım alanlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
DAX Fonksiyonları
1. SUM
SUM fonksiyonu, belirtilen sütundaki tüm sayısal değerlerin toplamını hesaplar. Bu, özellikle finansal raporlama veya satış analizlerinde sıkça kullanılır.
Örnek:
SUM(Sales[Amount])
Bu ifade, Sales tablosundaki Amount sütunundaki tüm değerlerin toplamını döndürür. Örneğin, toplam satış tutarını hesaplamak için kullanılabilir.
2. AVERAGE
AVERAGE fonksiyonu, belirtilen sütundaki değerlerin ortalamasını hesaplar. Verilerin genel trendini anlamak için oldukça kullanışlıdır.
Örnek:
AVERAGE(Sales[Amount])
Bu ifade, Sales tablosundaki Amount sütunundaki değerlerin ortalamasını döndürür. Örneğin, bir müşterinin ortalama alışveriş tutarını hesaplamak için kullanılabilir.
3. COUNT
COUNT fonksiyonu, belirtilen sütundaki veri sayısını hesaplar. Veri yoğunluğunu ve dağılımını analiz etmek için idealdir.
Örnek:
COUNT(Sales[Amount])
Bu ifade, Sales tablosundaki Amount sütunundaki toplam veri sayısını döndürür. Örneğin, toplam işlem sayısını belirlemek için kullanılabilir.
4. CALCULATE
CALCULATE fonksiyonu, belirtilen bir ifadeyi belirli bir bağlamda hesaplamanızı sağlar. Bu, belirli bir filtreleme veya koşul uygulamak istediğiniz durumlarda vazgeçilmezdir.
Örnek:
CALCULATE(SUM(Sales[Amount]), Sales[Region] = “North”)
Bu ifade, sadece “North” bölgesindeki satışların toplamını döndürür. Özellikle bölge veya ürün bazında analizlerde kullanılır.
5. IF
IF fonksiyonu, belirli bir koşula bağlı olarak farklı sonuçlar döndüren bir koşullu ifadeyi temsil eder.
Örnek:
IF(Sales[Amount] > 1000, “High”, “Low”)
Bu ifade, Amount değeri 1000’den büyükse “High”, değilse “Low” değerini döndürür. Örneğin, satışları kategorilere ayırmak için kullanılabilir.
DAX Fonksiyonlarının Kullanım Alanları
1. Hesaplanmış Sütunlar
DAX fonksiyonları, hesaplanmış sütunlar oluşturmak için kullanılır. Bu sütunlar, veri modeline eklenir ve analizlerde daha fazla ayrıntı sağlar. Örneğin:
- Müşteri başına toplam satış tutarı.
- Kâr oranı hesaplamaları.
2. Ölçüler (Measures)
Ölçüler, raporlar ve görselleştirmeler için dinamik hesaplamalar sağlar. Örneğin, satışların toplamı veya belirli bir kategorideki ürünlerin ortalama fiyatı gibi bilgiler ölçülerle elde edilebilir.
3. Filtreleme ve Bağlam Analizi
DAX, verilerin belirli bir bağlamda analiz edilmesine olanak tanır. Örneğin:
- Belirli bir bölgedeki performans analizi.
- Tarih aralıklarına göre satış trendleri.
4. Zaman Analizleri
DAX fonksiyonları, zaman serisi analizlerinde oldukça güçlüdür. Örneğin:
- Yıl bazında büyüme oranı.
- Geçmiş dönem karşılaştırmaları.
DAX fonksiyonları, Power BI’deki veri analizinin temel taşlarından biridir. Doğru bir şekilde kullanıldığında, kullanıcıların verilerini daha derinlemesine anlamalarını ve daha etkili raporlar oluşturmalarını sağlar. Power BI eğitimi ile bu fonksiyonları öğrenerek, Power BI’deki analiz yeteneklerinizi geliştirebilir ve iş süreçlerinizi optimize edebilirsiniz.
